Rahim Ağzı Kanserinde Tarama ve Korunma Yöntemleri

Rahim Ağzı Kanseri Nedir?

Rahim ile vajinanın birleştiği yere serviks (rahim ağzı ) denir. Rahim ağzından gelişen kanserlere serviks kanseri adı verilir. Serviks kanseri kadınlar arasındaki en ölümcül kanserlerden birisidir ve özellikle de gelişmekte olan ülkelerde sıklığı artmaktadır. Oldukça ölümcül bir kanser tipi olmasına rağmen erken dönemde henüz kanser hücreleri ilerlemeden tanı konulabilmektedir. Günümüzde serviks kanser taramasında en yaygın kullanılan test PAP smear testidir. Bu test ile henüz başlangıç aşamasındaki serviks kanseri yakalanabilmektedir. Pap-smear testi servikal kanserlerin % 80′-90‘ını erken dönemde yakalayabilir. Gelişmiş ülkelerde cinsel aktif kadınların yılda bir kez smear testi yaptırması zorunlu hale getirildikten sonra serviks kanserlerinden ölüm oranının % 50-70 oranında azaldığı izlenmiştir.

Rahim Ağzı Kanseri Nasıl Oluşur?

Serviks kanseri büyük çoğunluğunu cinsel yolla bulaşan HPV adlı virüsün rahim ağzındaki hücrelerde neden olduğu değişiklikler sonucunda ortaya çıkar. HPV enfeksiyonlarının %90‘ı vücudun bağışıklık sistemi ile ortadan kaldırılabilmesine rağmen yaklaşık %10’u rahim ağzında yerleşir. Uzun süren inatçı yüksek riskli HPV enfeksiyonu sonucu hücrelerde değişiklikler ortaya çıkıp kanser öncüsü değişimler yapabilir. HPV virusununu 200 den fazla tipi olmasına rağmen bunlardan yaklaşık olarak 13 tanesi yüksek riskli ve serviks kanserine yol açabilen olarak belirlenmiştir. HPV 16 ve 18 Türkiye’de servikal kanserlerle ilişkili en sık görülen iki yüksek risk HPV tipidir.

Serviks Kanseri Teşhisi Nasıl Konur?

Günümüzde serviks kanserinin taranmasında en sık PAP smear ve HPV DNA testi kullanılmaktadır. PAP smear testi rahim ağzındaki hücrelerden alınan örneklerin mikroskopta incelenerek anormallik olup olmadığını ortaya koyar. Hücrelerde şüpheli görünüm var ise patolojik olarak bu değişiklerin önemini kesinleştirmek için rahim ağzından biyopsi alınması gerekebilir. PAP testi yapılmasına rağmen bir çok nedenden dolayı mevcut hücresel değişikliklerin hepsi yakalanamayabilmektedir. Bu nedenle rahim ağzı kanserlerinin neredeyse tamamından sorumlu olan HPV virusünün rahim ağzında mevcut olup olmadığını anlamak için serviksteki hücrelerde DNA analiz yapılabilir. Bu testin sonucunda ileri tetkik gerekip gerekmediği belirlenir.

Serviks Kanserinden Nasıl Korunur?

Serviks kanserinden korunmak için tarama testlerini yaptırmanın yanında kişinin risk faktörlerini bilerek kaçınması da önemlidir. Genç yaşta cinsel ilişkiden kaçınılması, cinsel ilişki sırasında prezervatif kullanmak, cinsel partnerlerin sayısını azaltmak ve sigarayı bırakmak temel önlemlerdendir.

Son yıllarda teknolojinin gelişimi ile beraber rahim ağzı kanserinden korunmak için hızla yeni gelişmeler olmaktadır. HPV aşılarının gelişmesi önemli bir korunma yöntemi olarak kullanılmaya başlanmıştır. HPV aşıları 9 ile 26 yaş arasında 3 doz halinde yapılabilmektedir. Farklı tipte HPV aşılarının bulunsa da bunların ortak özelliği rahim ağzı kanseri ile en sık ilişkisi olan HPV tip 16 ve tip 18 karşı koruyuculuğun olmasıdır. Aşılanma sonrası kişi rutin olarak aşılanmamış kişiler gibi taranmaya devam etmelidir. Her ne kadar HPV aşısı serviks kanserinin bir kısmını önlese de tamamını ortadan kaldıramadığı akılda tutulmalıdır.